मेरो काम माला लगाउनु हो। छेउमा बस्ने केटीले फूल ल्याउँछ र बहिनी र म माला बनाउँछौं। तिनीहरू विभिन्न ठाउँमा बेचिन्छन्। मैले एक सय मालाको लागि रु.80 ($ 0.70 USD) र दुई सयको लागि रु.160 ($ 1.40) पाउँछु। म र मेरी बहिनी हामी बीचको पैसा बाँड्छौं। आमाले पनि हामीलाई सहयोग गर्नुहुन्छ । मालाहरू करिब पाँच फिट लामो हुन्छन् र ट्युरोज र गुलाबबाट बनेका हुन्छन्। म लगभग पाँच फिट अग्लो छु त्यसैले माला बनाउन कुनै समस्या छैन। यसबाट मलाई हल्का ढाड दुखेको छ। हामी 11 बजे देखि 10 बजे सम्म काम गर्छौं। म नुहाउँछु, प्रार्थना गर्छु र कामको अलावा दिउँसोको खाना खान्छु। मेरो एक जना दाजु पनि हामीसँगै काम गर्नुहुन्छ। उनको बुबा छैन र उनकी आमा घरेलु कामदारको रूपमा काम गर्छिन्। स्कुलमा पनि पढ्छिन् ।

म यो काम करिब तीन चार वर्षदेखि गर्दै आएको छु । सुरुमा, मेरो बुबाले हामीलाई अनुमति दिनुभएन; यसले हाम्रो पढाइमा ध्यान बिग्रने उनले बताए । तर हामीले सुरु गर्‍यौं र मेरी आमाले हामीलाई प्रोत्साहन दिनुभयो। उनले हाम्रो बुबालाई भनिन् कि यदि हामी केहि पैसा कमाउन चाहन्छौं भने, यो ठीक छ। हामीले कपडा किन्नु पर्छ र हाम्रो ट्युसन शुल्कको लागि पैसा चाहिन्छ। हामीले सबै कुराको लागि हाम्रो बुबालाई दबाब दिनु हुँदैन। त्यसपछि मेरो बुबाले भन्नुभयो, “ठीक छ, गर।” अन्ततः, हामी (गाउँमा) सर्यौं र काम रोकियो। तर हामी केही महिनापछि फेरि त्यही ठाउँमा बस्न आएर फेरि यो काम गरिरहेका छौँ ।

सुरुमा, मेरो बुबाले मेरो बहिनी र मैले सिलाई सिकेको चाहनुहुन्थ्यो। तर कतै भर्ना भएन । पछि, मेरी बहिनीको एक साथीले हामीलाई स्कर्टमा बटन लगाउने काम गराए। हामीले केहि दिन पछि यसलाई छोड्यौं किनभने यो कामले आँखामा ठूलो मात्रामा दबाब दिन्छ। उनीहरुले रु. 15 ($0.15) स्कर्टको दुबै भागहरूमा बटनहरू संलग्न गर्नका लागि।

मेरो बुबाले प्रति महिना रु.12000 ($ 90) तलब पाउनुभयो तर उहाँलाई सबै कुरा व्यवस्थापन गर्न गाह्रो छ। त्यसैले हामीले काम गरेर उहाँलाई सहयोग गर्ने प्रयास गरेका छौं। हामीले फेसबुकबाट आइडिया लिएका हौं। हामीले देख्यौं कि आमाबाबुले आफ्ना छोराछोरीको लागि कडा मेहनत गर्छन्, त्यसैले हामीले निर्णय गर्यौं कि हामी तिनीहरूलाई पनि मद्दत गर्नेछौं। मेरो बुबाले हामीलाई काम गर्न भन्नुभएन र हामी जे चाहन्छौं ल्याउनुहुन्छ।

मेरो बुबा यहाँ इन्चार्ज हुनुहुन्छ। उनी यस घरका अन्य फ्ल्याटहरू हेर्छन्। भाडा उठाउने र बिजुली र ग्यासको बिल तिर्ने जिम्मेवारी उसको छ। त्यसैले मालिकले मेरो बुबालाई बोलाएर फर्कन भन्नुभयो। हुनसक्छ, हामी केहि महिनामा फेरि छोड्नेछौं। हामी गाउँ जान चाहन्छौं किनभने मेरी आमा अहिले बिरामी हुनुहुन्छ। उनको उपचारको लागि पहिले नै धेरै पैसा खर्च भइसकेको छ र मेरो बुबाले उनलाई अब काम नगर्न भन्नुभएको छ। उहाँले हामीलाई गाउँमा घर बनाउनुहुनेछ ताकि हामी त्यहाँ बस्न सकौं। हामीसँग खेती गर्न जमिन छ र बालीबाट आउने पैसाले परिवार चलाउन सक्छौँ ।

हामी ढाका आएका थियौं किनभने मेरो बुबाले मेरो दोस्रो जेठो दाईको विवाह गरेपछि ऋणमा पर्नु भयो। म त्यतिबेला सानै भएकोले सबै कुरा सम्झिन सक्दिन। हाम्रो परिवारमा केही समस्या छन् । उदाहरणका लागि, मेरो जेठो भाइ बहिरा छ र राम्रोसँग बोल्न सक्दैन। उनी काँसा कारखानामा काम गर्छन् । मेरो बुबाले उनको उपचार र श्रवण उपकरण किन्न धेरै खर्च गर्नु परेको थियो। र, म सानो छँदा जलेको थिएँ। एउटी काकीले मलाई आफ्नी सानी छोरीको हेरचाह गर्न भनिन् । म त्यसबेला मेरो साथीसँग खेलिरहेको थिएँ, र उनको हातमा भाँडाहरू थिए। काकीकी छोरी लिन जाँदा तातो पानी र दूधको भाँडो मेरो शरीरमा खस्यो र मेरो छालाको ठूलो भाग जलेको थियो । त्यतिबेला मेरो बुबा भर्खरै घर फर्किनुभएको थियो र मेरी बहिनीले मेरी आमालाई बोलाउनुभयो जो हतारिएर रुन थालिन्। मलाई उपचारका लागि ढाका मेडिकलमा लगियो । यो करिब तीन–चार वर्षअघिको कुरा हो, म पाँच कक्षामा पढ्दाको कुरा हो ।

मेरो भाइ बिहेपछि सुरुमा हामीसँगै बस्नुभयो। मेरो बुबा ड्राइभर हुनुहुन्छ र मेरो भाइलाई कसरी चलाउन सिकाउनुभयो। तर मेरो भाइले घरमा पर्याप्त पैसा दिन सकेनन्। उसले नराम्रो संगत र पैसा बर्बाद गर्यो। त्यसैले मेरो भाइको श्रीमती र छोरीको खर्च पनि बुबाले नै बेहोर्नुपर्ने भयो । मेरो बुबा यो देखेर धेरै रिसाउनुहुन्थ्यो र कहिलेकाहीँ मेरो भाइलाई पिट्नुहुन्थ्यो। त्यसपछि ऊ टाढा सर्यो। बुवाले एक लाख रुपैयाँ ऋण लिनुपरेको थियो । 30,000 ($ 275) किनभने हामीसँग अर्को ऋण थियो जुन तिर्न आवश्यक थियो। मेरो बुबाले पैसा उधार्नुपर्छ। अलि नराम्रो लाग्छ। यदि म वयस्क भएँ भने, म जागिर गर्थें र मेरो बुबाले लिएको सम्पूर्ण ऋण तिर्न सक्थें। तर हामी अझै जवान छौं, र हामी त्यस्ता चीजहरू गर्न सक्दैनौं।

Covid-19 महामारीको समयमा केही आर्थिक समस्याहरू थिए। मेरी आमा काममा जान सक्नुभएन, र मेरो बुबाले आफ्नो जागिर गुमाउनुभयो, यद्यपि उहाँले चाँडै नै नयाँ पाउनुभयो। मेरो विद्यालयकी एक शिक्षिकाले महामारीको समयमा हामीलाई धेरै सहयोग गरिन्: उनले हाम्रो लागि स्कूलको भर्ना शुल्क तिरिन् र केही फलफूल किन्न पैसा दिए।

मेरो बुबाले हामीलाई धेरै माया गर्नुहुन्छ। उनी छोराभन्दा छोरीसँग धेरै खुसी छन् । मेरो बुबाले म ठूलो भएर पुलिस अफिसर वा पत्रकार बनेको चाहनुहुन्छ। म पनि त्यही चाहन्छु । जताततै अन्याय र अन्याय छ । एक प्रहरी अधिकृत भएको नाताले म यसलाई सुधार्न र जनतालाई सचेत गराउन चाहन्छु। म इमानदार प्रहरी अधिकारी बन्न चाहन्छु। म मानिसहरूलाई मद्दत गर्न चाहन्छु। म घूस लिने छैन।

हाई स्कूलमा भर्ना हुने मौका पाएपछि म धेरै खुसी थिएँ। मैले भर्ना परीक्षा पास भएँ र पढ्ने मौका पाएको कुरा मेरो बुबाले जानकारी दिनुभयो।

यो धेरै अनौठो देखिन्छ[seeing children working in the factory] । मलाई लाग्छ कि उनीहरूले काम गर्नुपर्छ किनभने उनीहरूका आमाबाबु धेरै समस्यामा छन्। तर काम गर्दागर्दै पढाइलाई पनि निरन्तरता दिनुपर्छ । अन्यथा, तिनीहरूको लागि कुनै भविष्य छैन। मेरा आमाबाबुले हामीले पहिले पढेको चाहनुहुन्छ। मलाई लाग्छ कि उनीहरू शिक्षित हुनुपर्छ र उनीहरूका आमाबाबुले उनीहरूलाई पढ्न दिनुपर्छ। म तिनीहरूलाई सडकमा देख्छु र कहिलेकाहीँ, म तिनीहरूलाई मनाउन चाहन्छु। तर म तिनीहरूलाई चिन्दिन, म तिनीहरूसँग कसरी कुरा गर्न सक्छु?

*सबै नामहरू परिवर्तन गरिएका छन्